کاربرد مفتول مسی در ساخت و ساز
مفتول مسی در هدایت و توزیع برق تاسیسات و اتصالات الکتریکی زیادی کاربرد دارد. مشخصات بارز فلز مس شامل هدایتگر الکتریکی و دمایی، انعطافپذیری زیاد، پایداری در برابر فرسودگی و مناسب بودن برای لحیم و جوشکاری است. مفتول مس باتوجه به ویژگیهایش در صنعت ساختمان سازی کارایی بسیار زیادی دارد و همه این ویژگیها برگرفته از هسته اصلی و مرکزی آن یعنی فلز مس است. همانطور که گفته شد این ویژگیها به دو دسته مشخصات فیزیکی و شیمیایی تقسیمبندی میشود که در ادامه به آن میپردازیم.
مشخصات فيزيكى مفتول مس
مس فلز نارنجی رنگ با درخشش فلزی و یا قرمز است که با وجود فرم مکعبی بلورى در مرکز، فقط نورهاى قرمز و نارنجى از طيف قابل مشاهده را پراکنده میکند. در مقایسه با فلزات پیرامونش در جدول تناوبى، فلز مس از فلز روى سختتر و از فلز آهن شکلپذیرتر (مفتول شدنیتر) است. به علت وجود اين ویژگیها به همراه خاصیت مهم رسانایی، فلز مس جهت ساخت و عرضه کابل و مفتول مسی در سیستمهای الکتریکی مطرح و استفاده میشود.
مشخصات شيميايى مفتول مس
عدد اتمى مس مورد استفاده در مفتولها عدد ۲۹ (تعداد پروتون) با وزن اتمى مس ۵۴/۶۳ و سختی بین ۲/۵ تا ۳ است. این فلز به علت درجه كشش مسى ۲/۸ یعنی بالاتر از هر ماده دیگر (بهعنوان مثال درجه كشش آب: ۱، كربن: ۲/۲ و ســولفور: ۱/۲ ) و همچنین به دلیل قابلیت کم در فرآیندهای شیمیایی جهت ساخت سيمها، مفتولها و کابلها در صنعتهای مختلفی علی الخصوص سیمکشی ساختمانها استفاده میشود.
بهره گیری از مفتول مسی در ساختمانها
در صنعت ساخت و ساز ساختمان از تاسیسات فلزی زیادی استفاده میشود که هر کدام مزیت و کاربریهای مختص خود را دارند. امروزه معماران از مفتول مسی به صورت قابل توجهای جهت طراحی نمای بیرونی و درونی سازهها استفاده میکنند. مفتول مسی میتواند به عنوان یک آیتم مورد نیاز در دیزاین خانهها و سازههای عمومی دیگر به کار رود.
خاصیت اکسید شدن و زنگزدگی بدنه مفتول مسی برای معماران ساختمانی یک خصوصیت ویژه و نشان زیبایی به شمار میرود. البته لازم به ذکر است که مفتول مسی دارای استقامت بسیار زیادی در برابر فرسودگی و آسیب است و واکنشپذیری بسیار کمی در مقابل فلزات دیگر، اسیدهای آلی و اسیدهای غیرآلی، ترکیبهایی از نمک، یونهای آمونیاک و غیره دارد.
کاربردهای مختلف مفتول مسی در ساختمانسازی شامل مفتولها و لولههای مسی مورد نیاز در سازهها، هدایتکنندههای الکتریکی، تولید انواع لوازم روشنایی، تولید پیچ و مهره مورد نیاز در ساخت و ساز، تاسیسات مرتبط با تهویه هوا در ساختمان، مورد استفاده خطوط هدایت آب و بخار در سازهها، لوازم مربوط دکوراسیون درونی خانه و سازههای عمومی، تولید پیکرهها و اشیاء جهت تزیین ساختمانها و غیره میشود.
در ادامه این مقاله به مهمترین کاربردهای مفتول مسی در ساخت و ساز ساختمانی اشاره خواهیم کرد.
-
استفاده از مفتول مسی در لولهکشی ساختمانها
بيشترين کاربرد مفتول مسی در تاسیسات و تجهیزات ساختمانی، در استفاده از انواع لوله است. کاربرد مفتول مسی در لولهکشی سازهها به سبب آن است که برخلاف لولههای پلاستیکی در اثر حرارت بالا ذوب نشده و همچنین در صورت ایجاد سانحه و آتشسوزی، گازهای مسموم و خطرناک را پراکنده نمیسازد. این لولهها جهت عبور آب سرد و گرم برای راهاندازی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی، سامانههای دما و حرارت اصلی، خطوط هدایت نفت و یا گاز، همچنين چندین نمونه گیره در لولهکشی ساختمان مانند گیرههای مختص لولهها، ورودیهای کوچک، گیرههای مربوط به خروجی جریان گاز و... از جمله فعالیتهای مهم در استفاده از مفتول مسی در بخش صنعت ساخت و ساز است. همچنین مفتول مسی ضدمیکروب و ضد قارچ است، از این رو لولهکشی در محیطهایی مثل آشپزخانه و سرویس بهداشتی و همچنین ساخت سینک آشپزخانه، شیرآلات لازم در ساختمان و غیره به کار میرود.
-
استفاده از مفتول مسی در نمای ساختمانها
کارایی فلز مس بخاطر پایداری آن در برابر آتشسوزی، باران، سانحههای طبیعی و قارچ بسیار زیاد است. در واقع میتوان گفت اگر مراقبت و حفاظت از نمای ساختمان به درستی و مرتب انجام شود، بیشتر از ۱۰۰ سال دوام میآورد. همچنین ورقهها و مفتول های مسی به دلیل شکلپذیری بالا به راحتی در فرمهای گوناگونی در محل قرارگیری خود تعبیه میشوند. به علت نقطه ذوب زیاد مفتول مسی نسبت فلزات دیگر، کشش کمتری دارد. نمای ساخته شده از مس مناسب محیطهای غیرقابل دسترس و خطرناک است که خیلی کم به تمیز کردن و محافظت احتیاج دارد.
-
مفتول مسی به کار رفته در سیمکشی ساختمانها
کاربردهای حائز اهمیت و زیاد دیگری نیز برای مفتول مسی مثل استفاده آنها در سیستم کابل و سيمكشی الكتريكی در خانهها، سازهها، صنعت و سيمبندى درونی تاسیسات الكتريكى مطرح شده است. همچنین در تجهیزات الکتریکی فلز مس جریان الکتریسیته را به جز نقره از فلزهای دیگر راحتتر هدایت میکند. مفتول مسی ۸میلیمتری صنایع مس کاوه یکی از رایجترین سایزهای مفتول مس است که باتوجه به نیاز صنایع مختلف میتواند به انواع سیم مسی سایزشده تبدیل شوند.
با این حال، با تجهیزات با جنس آلومینیومی سازگار نیست و اتصال این دو فلز موجب ایجاد فرآیند گالوانیک و در نتیجه خوردگی آلومینیوم میشود. به همین علت بیشتر عرضهکنندگان وسایل خانگی و الکتریکی از مفتول مسی جهت اتصال به سامانه سیمکشی شده ساختمانها استفاده میکنند. سیستم سیمکشی سازه تماماً مس یعنی فعالیتهای برقی درونی آن ساختمان فقط با سیمکشی مسی انجام شده باشد. در این نمونه منازل، هدایتگرهایی از مفتول مسی در بخشهای متوقفکننده جریان الکتریکی، سیمکشی شاخههای گوناگون مدار (به عنوان مثال محلهای خروج جریان، لوازم روشنایی و..) و در بخشهای مخصوص لوازم با وزن زیاد بار (مانند اجاقها، خشککنها و عبور هوای مطبوع) مورد استفاده قرار میگیرند.
ل