مس و کاربردهای آن
مس فلزی بسیار پر کاربرد در زندگی بشر از گذشته تا کنون بوده است. با پیشرفت علم باستان‌شناسی و کشف مصنوعات مسی، می‌توان گفت که این فلز احتمالا فلزی شناخته شده در میان مردم باستان بوده که از آن برای ساخت ابزار و یا تجهیزات مورد نیاز خود استفاده می‌کردند.
امروزه نیز به علت ویژگی‌های منحصر به فرد، متنوع و مناسب این فلز، از آن در تمامی صنایع استفاده می‌شود. در واقع استفاده از این فلز قدمتی چند هزار ساله دارد و می‌توان آن را به شکل‌های گوناگون در اکثر تجهیزات و ابزارآلات دید. نماد اتمی این عنصر در جدول تناوبی عنصرها cu بوده و عدد اتمی آن 29 است. مس در طبیعت به شکل ناخالص و متشکل از سنگ‌های معدنی یافت می‌شود که برای استفاده از آن به روش‌های ویژه‌ای خالص‌سازی و قابل استفاده در صنایع مختلف می‌شود.
آشنایی با خواص فلز مس
فلز مس به علت خواص فیزیکی و مکانیکی ویژه مانند هدایت حرارتی و رسانایی الکتریکی بالا و قابلیت چکش‌خواری خوب کاربرد بسیار وسیعی در تمامی صنایع و حتی صنایع پزشکی دارد. از جمله خواصی که موجب افزایش استفاده فراوان از آن در زندگی انسان شده‌است عبارتند از:
- هادی جریان الکتریکی
- هدایت حرارتی بالا
- مقاومت در برابر اکسیداسیون و خوردگی
- قابلیت ترکیب با گستره وسیعی از فلزات و تولید آلیاژهای گوناگون با خواص مورد نظر و منحصر به فرد
- قابلیت اتصال
- فلزی غیر مغناطیسی
- دارای خواص آنتی باکتریال
- بازیافت پذیر
- قابلیت چکش خواری و انعطاف پذیری مناسب
کاربردهای مس
به علت امکان ترکیب فلز مس با فلزهای مختلف، از آن چه به صورت خالص و چه به صورت آلیاژ برای مصارف مختلفی استفاده می‌شود. فلز مس در صنایع زیر کاربرد فراوانی دارد:
- کاربرد مس در صنعت حمل و نقل: از مس برای ساخت تجهیزات مختلف مورد نیاز در صنعت خودرو، قطار، هواپیمایی و ... استفاده می‌شود.
- کاربرد مس در صنایع نظامی: برای ساخت انواع ادوات جنگی و تجهیزات آن‌ها مثل گلوله توپ و ...
- کاربرد مس در ساختمان سازی: لوله‌های مسی در لوله‌کشی ساختمان، دستگیره درها
- مصارف هنری: ساخت مجسمه‌های گوناگون
- کاربرد مس در صنایع شیمیایی: ساخت محلول‌های حاوی مس به عنوان یک ماده مرکب
- کاربرد مس در صنایع برق و الکترونیک: ساخت انواع موتورها، ترانس‌ها، قطعات تجهیزات الکتریکی، سیم مسی و مفتول مسی مورد نیاز در صنایع گوناگون مثل ساختمان‌سازی، دستگاه‌های تقویت جریان الکتریکی و...
با توجه به دامنه مصرف این فلز، به راحتی می‌توان فهمید که اکثر لوازم و تجهیزات مصرفی ما از این فلز ساخته شده است. بد نیست بدانید که فلز مس قابلیت بازیافت فوق العاده‌ای دارد، که می‌توان آن را بارها و بارها بازیافت و مجددا استفاده کرد.
کاربرد مس در ساخت سیم
بیش‌ترین کاربرد مس در صنایع برق و الکترونیک است. تقریبا می‌توان گفت که حدود ۴۵ درصد از مصرف این فلز متعلق به حوزه برق است. با کشف الکتریسته و نیاز به انتقال آن، استفاده از مس برای ساخت مفتول و سیم مسی چند برابر شد. بخش رسانای سیم مسی، متشکل از یک مفتول مسی بدون پوشش است که وظیفه انتقال جریان الکتریکی در مفتول مسی را به عهده دارد. سیم مسی در شکل و انواع مختلف با توجه به نیاز بازار تولید و عرضه می‌گردد.
برای ساخت سیم مسی با توجه به نوع کاربرد آن و کنترل هزینه و کیفیت مورد نظر، از عناصر دیگری همراه با مس استفاده می‌گردد. ترکیب این عناصر با فلز مس برای ساخت مفتول مسی موجب شده تا بتوان از سیم برای انتقال جریان در تمامی صنایع استفاده کرد.
- مس قلع اندود: از این سیم برای مصارف بسیار گوناگون به علت انعطاف بسیار بالا و شکل پذیری ساده و قیمت ارزان استفاده می‌شود. دمای کارکرد این دسته از سیم‌های مسی، بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد بوده و در صورت قرارگیری در دماهای بالاتر از این مقدار، قلع سطح آن اکسید شده و از بین می‌رود.
- مس قلع اندود سنگین: در صورتی‌که قصد استفاده از سیم مسی برای تجهیزات گرمایشی دارید می‌توانید از این دسته استفاده کنید.
- مس اندود: در صورت نیاز به لحیم‌کاری بهتر است از این نوع سیم استفاده شود.
- مس با پوشش نقره: در صورت نیاز به سیم مسی در تجهیزات فرکانس بالا که دامنه کاری آن‌ها حدود ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد است مناسب هستند.
- مس با پوشش نیکل: از آن‌جایی که نقره فلزی بسیار گران قیمت است و باعث افزایش هزینه‌های تولید خواهد شد، نیکل جایگزین مناسب‌تری خواهد بود. سیم مسی با روکش نیکل مناسب برای استفاده تا دمای ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد است.
درجه کیفیت مس برای به کارگیری آن در صنایع برق و تولید سیم و مفتول مسی بسیار حائز اهمیت است. در صورتی می‌توان از مس برای ساخت سیم مسی استفاده کرد که دارای رسانایی الکتریکی بسیار بالایی باشد.
مس فلزی با خواص شگفت انگیز است که به راحتی قابل ترکیب با عناصر دیگر بوده و آلیاژهایی با خواص بهینه و مناسب برای مصارف گوناگون می‌سازد. به علت رسانا بودن فوق‌العاده‌ای که دارد، مناسب‌ترین فلز شناخته شده در صنعت برق است. ساخت انواع مفتول مسی با استفاده از این فلز موجب شده تا انتقال جریان برق در تمامی تجهیزات الکتریکی به سادگی انجام شود. سیم و مفتول مسی اصلی‌ترین بخش در ساخت انواع تجهیزات الکتریکی به دلیل انتقال جریان برق است.
.jpg)
.jpg)
